Các đối tượng và thuộc tính cơ bản trong Game Unity

Unity không chỉ là một game engine mạnh mẽ, mà còn là hệ sinh thái phát triển dựa trên kiến trúc Component giúp lập trình viên dễ dàng xây dựng và mở rộng trò chơi. Để tạo ra một sản phẩm game chuyên nghiệp, bạn cần hiểu rõ những thuộc tính và thành phần cơ bản nhất như Assets, Transform, Camera, Light, Prefabs hay Scripts – những yếu tố quyết định cách game vận hành từ hình ảnh, chuyển động đến logic gameplay. Bài viết này sẽ giúp bạn nắm chắc toàn bộ nền tảng đó để phát triển game nhanh hơn, tối ưu hơn và chuẩn workflow của một Unity Developer thực thụ.

Các thuộc tính cơ bản trong Game Unity

Các thuộc tính cơ bản trong game Unity nằm bên trong những Component được gắn vào mỗi GameObject. Mỗi Component đảm nhiệm một chức năng riêng và chứa các giá trị mà bạn có thể tùy chỉnh để quyết định cách GameObject hiển thị, di chuyển hay tương tác trong game. Một GameObject có thể có nhiều Component khác nhau, nhưng bắt buộc luôn phải có duy nhất một Component Transform – thành phần xác định vị trí, góc xoay và kích thước của đối tượng trong Scene.

Về bản chất, quá trình phát triển game trong Unity chính là thao tác và thay đổi các giá trị thuộc tính của những Component này. Khi chỉnh sửa Transform, thêm Collider, cấu hình Rigidbody hay gắn Script, tức là bạn đang thay đổi hành vi và trạng thái của GameObject trong Scene. Nắm vững cách hoạt động của Component chính là chìa khóa để hiểu cách Unity vận hành và xây dựng nên toàn bộ gameplay.

Các thành phần chính quan trọng trong Game Unity

Assets

Assets trong Unity là toàn bộ tài nguyên được sử dụng trong quá trình phát triển game, bao gồm model 3D, sprite 2D, texture, âm thanh, animation, script, và nhiều loại dữ liệu khác. Đây cũng là nơi bạn có thể tận dụng hàng nghìn tài nguyên miễn phí hoặc trả phí do cộng đồng nhà phát triển trên toàn thế giới chia sẻ. Việc sử dụng Asset giúp rút ngắn đáng kể thời gian sản xuất game và đẩy nhanh quá trình đưa sản phẩm ra thị trường.

Bạn có thể tải Asset trực tiếp từ Unity Asset Store tại đây: https://assetstore.unity.com/

Ngoài ra, có thể mở Window → Package Manager, chuyển sang mục My Assets

Sau đó chọn tài nguyên mong muốn và nhấn Download để tải về và sử dụng trong dự án.

Transform

Mọi GameObject trong Scene đều sở hữu một Transform.

Đây là component dùng để lưu trữ và thao tác các thông tin quan trọng của đối tượng về

• Vị trí (Position)
• Góc quay (Rotation)
• Tỉ lệ (Scale)

Transform cũng hỗ trợ hệ thống phân cấp (Hierarchy), nghĩa là mỗi Transform có thể có một parent và nhiều child, cho phép các đối tượng kế thừa vị trí, cách xoay và tỉ lệ từ đối tượng cha. Chính cơ chế này tạo nên cấu trúc phân cấp mà bạn nhìn thấy trong bảng Hierarchy của Unity Editor.

Light – thành phần hay được sử dụng trong Game Unity

Trong Unity, bạn có thể sử dụng thuộc tính Type của Light để lựa chọn cách ánh sáng hoạt động trong Scene. Các loại đèn phổ biến gồm:

• Point Light: Nằm tại một điểm cố định và chiếu sáng theo mọi hướng, giống như bóng đèn tròn.
• Spot Light: Chiếu sáng theo dạng hình nón từ một điểm, thích hợp cho hiệu ứng đèn sân khấu hoặc đèn pin.
• Directional Light: Nguồn sáng ở khoảng cách “vô cực”, chiếu sáng toàn Scene theo một hướng duy nhất – tương tự ánh sáng mặt trời.
• Area Light: Phát sáng từ một hình chữ nhật hoặc đĩa và tỏa ánh sáng đều trên bề mặt đó (hiệu lực chủ yếu trong chế độ baked lighting).

Việc kết hợp linh hoạt các loại Light giúp bạn tạo ra bầu không khí và chiều sâu phù hợp với phong cách của từng tựa game trong Unity.

Camera

Camera trong Unity giữ vai trò cực kỳ quan trọng, bởi nó quyết định góc nhìn mà người chơi thấy được trong suốt quá trình trải nghiệm game. Có thể xem Camera như “con mắt” của toàn bộ hệ thống, ghi lại khung cảnh rồi hiển thị lên màn hình dưới dạng hình ảnh cuối cùng mà người chơi tương tác. Unity cho phép bạn tùy chỉnh Camera theo nhiều cách khác nhau, trong đó phổ biến nhất là hai chế độ hiển thị dành cho game 3D và game 2D.

Đối với game 3D

Camera thường được thiết lập ở chế độ Perspective. Cách hiển thị này mô phỏng góc nhìn thật ngoài đời, nơi các vật thể ở xa sẽ nhỏ lại, tạo cảm giác chiều sâu và không gian ba chiều rõ rệt.

Đây là chế độ gần như mặc định cho các thể loại game hành động, phiêu lưu, bắn súng hay đua xe. Ở chế độ Perspective, một số thuộc tính mà người phát triển game cần chú ý gồm Field of View (FOV), Clipping Planes, Clear Flags và Culling Mask, giúp kiểm soát góc nhìn, vùng hiển thị và cách camera xử lý khung cảnh.

Đối với game 2D

Camera được sử dụng ở chế độ Orthographic. Loại camera này hiển thị môi trường mà không có phối cảnh, nghĩa là các vật thể sẽ giữ nguyên kích thước dù nằm gần hay xa camera.

Điều này tạo ra cảm giác phẳng, đồng nhất – rất phù hợp cho các thể loại platformer, puzzle, arcade hay các game casual 2D. Với chế độ Orthographic, các thuộc tính quan trọng mà bạn cần quan tâm gồm Orthographic Size, Background Color và Projection, đảm bảo cách hiển thị ổn định cho các game mang phong cách đồ họa hai chiều.

Prefabs tại Game Unity

Hệ thống Prefab của Unity cho phép bạn tạo, cấu hình và lưu trữ một GameObject hoàn chỉnh, bao gồm toàn bộ Component, giá trị thuộc tính và các GameObject con dưới dạng một Asset có thể tái sử dụng. Prefab hoạt động như một “bản mẫu”, từ đó bạn có thể tạo ra nhiều phiên bản (instance) giống nhau trong Scene.

Đây là cách tối ưu để sử dụng lại các đối tượng đã được cấu hình sẵn, thay vì phải sao chép – dán thủ công từng GameObject. Điểm mạnh nhất của Prefab là khả năng đồng bộ hóa tự động: mọi chỉnh sửa bạn thực hiện trên Prefab gốc sẽ được cập nhật ngay lập tức lên tất cả các instance đã được sử dụng trong dự án.

Nhờ vậy, bạn có thể thực hiện các thay đổi lớn cho toàn bộ game chỉ với một thao tác, tiết kiệm thời gian và đảm bảo tính nhất quán trên mọi đối tượng.

Scripts trong Unity là gì?

Scripts là một thành phần không thể thiếu trong bất kỳ ứng dụng hoặc trò chơi nào được xây dựng bằng Unity.

Chúng cho phép bạn điều khiển hành vi của đối tượng, xử lý các phản hồi từ người chơi và kích hoạt những sự kiện quan trọng trong game. Ngoài các thao tác tương tác, Scripts còn được sử dụng để tạo hiệu ứng hình ảnh, mô phỏng vật lý, điều khiển lực – va chạm, hoặc thậm chí xây dựng hệ thống AI tùy chỉnh cho các nhân vật.

Unity vận hành trên nền tảng .NET, vì vậy nó tích hợp sẵn nhiều thư viện mạnh mẽ và hỗ trợ hoàn chỉnh cho Visual Studio, một trong những trình soạn thảo mã tốt nhất hiện nay. Bên cạnh cách viết code truyền thống bằng C#, Unity còn cung cấp Visual Scripting – một phương pháp lập trình kéo thả trực quan, rất hữu ích cho họa sĩ, nhà thiết kế hoặc những người mới chưa quen với code nhưng vẫn muốn xây dựng logic game play.

Thuộc tính khác trong Game Unity – Component

Trong Unity, bạn có thể mở rộng chức năng của một đối tượng bằng cách gắn thêm Component. Cách đơn giản nhất là sử dụng menu Component trên thanh công cụ.

Ví dụ, nếu bạn muốn thêm Rigidbody để đối tượng có thể chịu tác động của trọng lực và các quy tắc vật lý:

• Chọn GameObject trong Scene
• Truy cập Component > Physics > Rigidbody

Bên cạnh đó, bạn cũng có thể thêm Component trực tiếp thông qua cửa sổ Inspector. Khi chọn một GameObject, nhấn Add Component để mở Component Browser, nơi bạn có thể tìm kiếm hoặc duyệt qua toàn bộ danh sách Component mà Unity hỗ trợ. Phương pháp này tiện lợi hơn khi bạn đã biết chính xác mình muốn gắn loại Component nào hoặc khi bạn cần thêm nhiều Component cùng lúc để hoàn thiện chức năng của đối tượng.

Khi một Component được gắn vào GameObject, Unity sẽ thiết lập các giá trị mặc định cho tất cả thuộc tính của Component đó. Bạn có thể tùy chỉnh lại chúng ngay trong Inspector trong quá trình thiết kế, hoặc thay đổi thông qua C# Scripts trong lúc game đang chạy. Chính việc điều chỉnh các thuộc tính này là một phần quan trọng trong quá trình xây dựng gameplay, giúp bạn kiểm soát cách đối tượng vận hành và phản ứng trong môi trường trò chơi.

Khi bạn đã hiểu rõ cách Unity tổ chức GameObject, Component và những thuộc tính cốt lõi của engine, quá trình xây dựng game sẽ trở nên trực quan và chủ động hơn rất nhiều. Đây chính là nền tảng để bạn bước sang những cấp độ khó hơn như thiết kế gameplay, tối ưu hiệu năng, xử lý vật lý, AI hay Multiplayer. Dù bạn là người mới hay đã có kinh nghiệm, việc nắm vững các thành phần cơ bản là bước bắt buộc để tạo ra những sản phẩm chất lượng và mang tính thương mại.

Nếu bạn muốn học Unity một cách bài bản – thực chiến – được mentor giỏi cầm tay chỉ việc, hãy tham gia ngay khóa học Lập trình game Unity tại Mentora

Tham gia ngay để biến ý tưởng game của bạn thành sản phẩm thực tế: https://mentora.edu.vn/course/khoa-hoc-lap-trinh-game-unity-game-mobile/