#Mentor_Sharing: Giảm dung lượng game mà không giảm chất lượng

Trong nhiều dự án game mobile, không ít lần chúng ta thấy gameplay hoàn chỉnh, hệ thống vận hành mượt, asset được đầu tư kỹ lưỡng nhưng đến lúc build để phát hành thì dung lượng game lại tăng vọt, thậm chí vượt quá giới hạn 100MB khiến game khó publish và đội phải “chữa cháy” vào phút cuối. Đây là tình huống phổ biến mà rất nhiều team game gặp phải, đặc biệt khi chưa nhìn sâu vào yếu tố kỹ thuật đứng sau: Texture – thành phần chiếm 60–80% tổng dung lượng build nhưng lại thường bị tối ưu sai hoặc tối ưu quá muộn.

Trong chủ đề này, hãy cùng lắng nghe chia sẻ từ mentor Nguyễn Văn Cường – người đã trực tiếp tham gia nhiều dự án game 3D, từng xử lý nhiều trường hợp build quá nặng dù asset đẹp, pipeline chuẩn, nhưng chỉ vì texture không được nén và tổ chức đúng cách. Với kinh nghiệm đã tối ưu thành công nhiều dự án, bao gồm những lần giảm tới 40–55% dung lượng mà chất lượng hiển thị vẫn giữ nguyên, anh sẽ chỉ ra đâu là nguyên nhân cốt lõi và đâu là kỹ thuật thực sự hiệu quả.

Đây là những kinh nghiệm thực chiến – những bài học rút ra sau nhiều lần đối mặt với tình trạng “game nặng bất thường”, để giúp các bạn dev và artist không chỉ làm game chạy được, mà còn tối ưu, nhẹ, mượt và sẵn sàng phát hành, đáp ứng đúng yêu cầu của thị trường mobile hiện nay.

Mục lục

Bài học từ dự án game 3D thực tế

Trong một dự án trước đây, team mình có đầy đủ lợi thế:

✔ Gameplay ổn

✔ Thiết kế đẹp, ý tưởng hay

✔ Đội dev giàu kinh nghiệm

✔ Cấu trúc dự án rõ ràng

Nhưng chỉ vì vài texture không được nén đúng chuẩn, build ban đầu đã vượt quá 100MB, không thể phát hành trên Google Play mà không chia nhỏ asset. Khi đi kiểm tra, mình nhận ra nhiều texture 2K – 4K được import đúng PNG/JPG gốc, rồi Unity giải nén thành raw texture, khiến dung lượng “phình to” gấp nhiều lần.

Khi đó tôi phải lùi lại một bước, xem lại toàn bộ pipeline texture và đưa vào bộ quy tắc tối ưu:

Chuyển toàn bộ sang ASTC 6×6
Chọn block size theo từng loại texture
Atlas hóa UI & effect
Giảm độ phân giải có chiến lược
Loại bỏ mipmap thừa

Kết quả: Giảm 40–55% dung lượng texture, build chung giảm 30–40% mà người chơi không hề nhận ra.

Cầu nối giữa chất lượng hiển thị vs dung lượng tối ưu

Tối ưu texture không đơn thuần là giảm size hay nén mạnh tay. Nó giống như bước hòa giải cần thiết giữa hai mục tiêu tưởng chừng mâu thuẫn:

Giữ được chất lượng hiển thị
Tối ưu hóa để game nhẹ – mượt – dễ phát hành

Và cầu nối giữa hai yếu tố đó chính là hiểu đúng:

Cách GPU xử lý texture
Sự khác nhau giữa các block size ASTC
Khi nào nên dùng 5×5, 6×6 hay 8×8
Khi nào phải atlas hóa
Khi nào giảm độ phân giải, khi nào cần giữ nguyên

Nếu không hiểu bản chất, việc tối ưu dễ dẫn đến một trong hai sai lầm thường gặp:

Giảm quá mạnh → game mờ, vỡ, giảm trải nghiệm
Không giảm gì cả → build nặng, khó publish, tăng chi phí vận hành

Lời khuyên dành cho các bạn dev/game artist trẻ (2–3 năm kinh nghiệm)

Dựa trên những gì tôi đã trải qua trong nhiều dự án thực chiến, tôi muốn gửi gắm:

Hiểu GPU trước khi tối ưu dung lượng game

Việc chọn PNG, JPG hay ASTC không quan trọng bằng việc biết thiết bị mobile sẽ xử lý chúng thế nào.

Chọn block size theo mục đích, không theo thói quen

Nhân vật, skin, vật thể gần: 5×5 hoặc 6×6
Môi trường & vật thể xa: 6×6 hoặc 8×8
UI: Không dùng ASTC, ưu tiên atlas

Đừng giảm độ phân giải một cách “cảm tính”

Quy tắc mà team tôi luôn áp dụng:

Texture <512px → giữ nguyên
1024px → giảm tối đa 20%
2048–4096px → ưu tiên ASTC trước khi giảm

Những điều tưởng như nhỏ này lại giúp dự án tiết kiệm hàng chục MB dung lượng và rút ngắn thời gian publish.

Xem thêm: Khóa Học Lập Trình Game Unity – Game Mobile

Gửi đến những bạn đang muốn nắm vững kỹ năng tối ưu game

Tối ưu texture không phải là mẹo nhỏ để làm “game nhẹ hơn”, mà là tư duy quan trọng giúp bạn:

Cải thiện hiệu suất game
Giảm dung lượng build
Tối ưu quy trình release
Tăng chất lượng sản phẩm mà không đánh đổi trải nghiệm
Trở thành dev/artist hiểu bản chất của engine và GPU

Nó không phải kỹ thuật để “biết cho vui”, mà là thứ định hình năng lực chuyên nghiệp của một developer làm game mobile lâu dài.

Nếu bạn đang muốn nâng cấp kỹ năng, xây dựng portfolio mạnh, hoặc chuẩn bị bước vào ngành game với mức thu nhập tốt hơn, hãy bắt đầu từ việc hiểu thật chắc nền tảng Unity – điều mà rất nhiều bạn bỏ qua nhưng lại tạo ra khác biệt lớn khi đi làm thực tế. Và nếu bạn đã sẵn sàng bước xa hơn, hãy tiếp tục đào sâu vì đây mới chỉ là điểm khởi đầu cho con đường trở thành Game Developer thực thụ.

Giỏ hàng của tôi 1 items