#Mentor_Sharing: Thứ quyết định bạn có vận hành hệ thống mạng được hay không?

Trong quá trình học và làm về hạ tầng mạng, rất nhiều người thường tập trung vào việc học câu lệnh, cấu hình sao cho đúng và đủ, mà ít khi tự hỏi: khi hệ thống gặp sự cố thì điều gì sẽ xảy ra? Chính khoảng trống giữa “biết cấu hình” và “biết vận hành” này là rào cản lớn khiến nhiều bạn dù học chăm, có bằng cấp, vẫn gặp khó khăn khi bước vào môi trường doanh nghiệp thực tế. Từ kinh nghiệm làm việc trực tiếp với hệ thống thật và đào tạo học viên, Mentor Mentora – Nguyễn Xuân Phúc – Chuyên gia hạ tầng & quản trị hệ thống sẽ chia sẻ một góc nhìn quan trọng về tư duy vận hành hệ thống, yếu tố then chốt quyết định bạn có thể đi xa với networking hay không.

Mục lục

Thuộc lệnh khác với biết vận hành hệ thống

Tôi gặp rất nhiều bạn thuộc gần như toàn bộ các câu lệnh cần thiết

Thuộc cấu hình VLAN
Thuộc lệnh routing
Thuộc cả một danh sách show, ping, traceroute

Nhưng khi hệ thống phát sinh vấn đề thì lại không biết nên bắt đầu kiểm tra từ đâu.

Các bạn không xác định được lỗi nằm ở đâu, mức độ ảnh hưởng ra sao, là lỗi toàn hệ thống hay chỉ xảy ra ở một cụm VLAN, một nhánh routing. Vấn đề không nằm ở việc thiếu kiến thức, mà là thiếu cách tư duy để quan sát và phân tích một hệ thống đang vận hành thực tế.

Thực tế tại các doanh nghiệp

Trong môi trường doanh nghiệp, công việc của một network engineer không giống như những gì thường thấy trong phòng lab.

Khoảng 80% thời gian là dành cho việc xử lý sự cố, khắc phục lỗi và cải thiện hệ thống đang chạy.
Và chỉ khoảng 20% thời gian còn lại là để cấu hình mới hay triển khai hệ thống từ đầu.

Hệ thống càng lớn, càng phức tạp thì tần suất sự cố càng cao, và giá trị của người vận hành nằm ở khả năng giữ cho hệ thống tiếp tục hoạt động khi có vấn đề xảy ra.

Từ đó, tôi luôn có một quan điểm rất rõ ràng: Một network engineer giỏi không phải là người cấu hình nhanh nhất, mà là người hiểu rõ điều gì sẽ xảy ra khi một thứ bị hỏng. Người đó biết ảnh hưởng của sự cố lan đến đâu, biết ưu tiên xử lý phần nào trước, và biết cách kiểm soát rủi ro trong lúc khắc phục.

Đây cũng là một trong những lý do khiến nhiều sinh viên CNTT ra trường vẫn khó xin việc dù đã học đủ môn và có bằng cấp.

Vì sao nhiều sinh viên CNTT ra trường vẫn khó xin việc?

Rất nhiều bạn thắc mắc:

“Em học đủ môn, có bằng, sao vẫn khó xin việc?”

Từ góc nhìn doanh nghiệp, tôi thấy có 3 vấn đề lớn.

Kiến thức rời rạc – không có bức tranh tổng thể

Các bạn thường:

Biết một chút chia VLAN
Biết một chút routing
Biết một vài lệnh cấu hình

Nhưng lại không ghép được thành một hệ thống hoàn chỉnh đang vận hành ngoài đời thực. Trong khi đó, doanh nghiệp cần những người hiểu rõ luồng traffic đi như thế nào trong hệ thống thật, chứ không chỉ biết từng lệnh A, B, C riêng lẻ.

Không có tư duy xử lý sự cố

Khi được hỏi: “Nếu người dùng không truy cập được Internet thì em sẽ làm gì đầu tiên?”, nhiều câu trả lời vẫn dừng ở mức restart modem, restart switch hoặc ping ngẫu nhiên vài thiết bị để thử.

Cách làm này không dựa trên phân tích, không có trình tự rõ ràng, và khiến doanh nghiệp không dám giao hệ thống cho bạn vận hành trong môi trường thật.

Thiếu nền tảng networking nên không thể lên level cao

Cuối cùng, việc thiếu nền tảng networking cũng khiến nhiều bạn không thể phát triển lên các level cao hơn như Cloud, System hay Security.

Khi không hiểu networking, việc xử lý sự cố trên cloud trở nên rất vất vả, còn làm security thường chỉ dừng lại ở mức sử dụng công cụ mà không nắm được bản chất của luồng traffic và nguyên nhân gốc rễ của vấn đề.

Chính vì vậy, networking luôn là nền móng, và nền móng này càng vững thì con đường phát triển sau này càng rộng.

Networking không phải là câu chuyện của việc nhớ bao nhiêu lệnh, mà là khả năng nhìn ra toàn bộ bức tranh hệ thống khi mọi thứ không còn hoạt động như mong muốn. Khi bạn hiểu traffic đi đâu, vì sao nó bị chặn, và điều gì sẽ xảy ra nếu một thành phần bị hỏng, bạn không chỉ là người “biết cấu hình” mà là người đủ năng lực để vận hành. Đó cũng chính là ranh giới giữa học để biết và học để làm được việc – và là nền tảng giúp bạn tự tin bước vào môi trường doanh nghiệp, cũng như đi xa hơn với System, Cloud hay Security trong tương lai.

Nếu bạn muốn thoát khỏi cách học networking rời rạc, chỉ dừng ở câu lệnh, thì việc xây dựng tư duy vận hành hệ thống ngay từ CCNA là bước đi bắt buộc. Khóa Quản trị hạ tầng mạng CCNA tại Mentora không chỉ giúp bạn hiểu network hoạt động thế nào, mà còn rèn cách phân tích, xử lý sự cố như trong môi trường doanh nghiệp thật. Học để làm được việc, để hệ thống dám giao cho bạn vận hành.

Xem thêm tại: https://mentora.edu.vn/course/quan-tri-ha-tang-mang-ccna-2/